- مشخصات کتاب
- اشاره
- فهرست مطالب
- مقدمه
- فصل 1 : اجمالی از ولادت تا رحلت
- پنجمین طلوع امامت
- ولادت
- تبار والای امام باقر علیهالسلام
- نام و کنیه
- القاب
- همسران
- فرزندان
- جایگاه دینی و علمی
- پایگاه اجتماعی
- دستاوردها
- شهادت
- امامت باقرالعلوم علیهالسلام
- دلایل امامت
- بشارت پیامبر صلیاللهعلیهوآله به ائمه دوازدهگانه
- تصریح پیامبر صلیاللهعلیهوآله به امامت باقرالعلوم علیهالسلام
- پیام جابر از سول خدا صلیاللهعلیهوآله برای امام باقر علیهالسلام
- حدیث جابر در منابع اهل سنّت
- تصریح امام سجاد علیهالسلام به امامت باقرالعلوم علیهالسلام
- تصریح باقرالعلوم علیهالسلام به امامت خویش
- ویژگیها و شایستگیهایِ ضروری امام
- انتخاب الهی، برترین انتخاب
- انتخاب الهی، دارای ملاک
- کمالها و کرامتها، نشانهای دیگر
- انهدام قصر هشام
- اخبار از خلافت عمر بن عبدالعزیز
- ترسیم پیامدهای نهضت زید بن علی
- نظارت بر رفتار پنهانی پیروان
- سخنی با منکران
- فصل 2: زندگی علمی امام باقر علیهالسلام
- اشاره
- امام باقر علیهالسلام، در آینه اندیشهها
- شاگردان و تربیت یافتگان مکتبِ باقرالعلوم علیهالسلام
- باب الکنی: (شاگردان امام باقر علیهالسلامکه نامشان با کنیه ثبت شده است )
- زنانی که از مکتب امام باقر علیهالسلام بهره جستهاند
- اصحابی که فقط از جانب شیعه توثیق شدهاند
- کسانی که از سوی شیعه به عنوان «حسن» شناخته شدهاند
- افرادی که از جانب شیعه و اهل سنّت توثیق شدهاند
- شاگردان امام باقر علیهالسلام که فقط از سوی اهل سنّت توثیق شدهاند
- جلوههایی از معارف باقرالعلوم علیهالسلام
- درسهای عقیدتی و مبارزه با انحرافهای فکری
- مبارزه با اندیشه خوارج
- مبارزه با توهّمات قدریّه و جبریّه
- موضع گیری علیه دروغ پردازان و غالیان
- تبیین معارف اصولی دین
- توحید ذات و صفات
- اطلاق شیء بر خداوند
- کمترین حدّ شناخت انسان درباره خدا
- بینیازی خدا از زمان
- نهی از تفکّر در ذات
- راه نیافتن تغییر در ذات خداوند
- معنای حقیقی «یداللّه» و انتساب «روح» به خدا
- عدم امکان مشاهده حسّی خدا
- علم ازلی خداوند به حقایق و امور
- ارجاع امّت به قرآن و افشای چهره عالم نمایان
- رویارویی با بدعت و بدعتگذاران
- الف - غرضورزی و تدابیر حیلهگرانه عناصر ضد دین
- ب - جهل و نارسایی علمی نسبت به مبانی و معارف اصیل دین
- مبارزه با قیاس در میدان اجتهاد
- تعلیم فقه و شیوه صحیح اجتهاد
- فصل 3 : زندگی سیاسی امام باقر علیهالسلام
- اشاره
- بینش سیاسی امام باقر علیهالسلام
- ضرورت تداوم مبارزه علیه کفر، شرک و ستم
- موضعگیری علیه حاکمانِ ستمگر
- استفاده از پند و تذکّر در مسیر اصلاح
- استفاده از روشهای قهرآمیز علیه ظلم و فساد
- نفی روحیه عافیتطلبی و توجیهگری
- منع استفاده از ظلم، برای اقامه حق
- تأثیر عدالت اجتماعی در غنای اقتصادی
- ویژگیهای پیشوا و حاکم صالح
- نقش رهبری حق در صلاح دین و دنیا
- استواری پایههای دین، در پرتو حکومت حق
- سعادت جامعه، در سایه حکومت رهبران الهی
- دانشمندان از دیگر عوامل صلاح و فساد جامعه
- تقیّه و پنهانکاری
- حرکت سرّی در شرایط نامساعد
- خط مشی سیاسی امام باقر علیهالسلام
- تفاوت خط مشی ائمه علیهمالسلام در امور سیاسی
- تسخیر پایگاه فکری و فرهنگی جامعه
- تحکیم سرّی بنیادهای تفکّر شیعی
- القای روح ظلم ستیزی در پیروان
- ابراز نفرت از فرمانروایان ناصالح
- ترسیم چهره پلید جبّاران و افشاگری علیه آنان
- منع شیعیان، از تقرّب به سلطان
- حفظ وحدت و یکپارچگی امّت
- همیاری با همه مسلمانان، در مبارزه با دشمن مشترک
- رهنمود به حکّام، در مبارزه با دشمنان اسلام
- سفارش به عمر بن عبدالعزیز درباره عدل و انصاف
- هشدار به برخی خلفا درباره کجرویها
- ترویج مکتب جهاد و شهادت
- دعوت به پایمردی در طریق حق
- شرایط سیاسی، در عصر امام باقر علیهالسلام
- از سقیفه تا حکومت بنی امیّه
- بنی امیّه، بر مسند جباریّت
- شرایط سیاسی، از بیان امام باقر علیهالسلام
- بیان و داوری دیگران
- بنی امیّه، و بدبین ساختن مردم به اهل بیت علیهمالسلام
- خلفای معاصر با امام باقر علیهالسلام
- مروان بن حکم
- عبدالملک مروان
- ولید بن عبدالملک
- خلفای معاصر با دوران امامتِ باقرالعلوم علیهالسلام
- ولید بن عبدالملک
- سلیمان بن عبدالملک
- شیعه در عصر سلیمان بن عبدالملک
- سلیمان بن عبدالملک در نگاه امام باقر علیهالسلام
- عمر بن عبدالعزیز
- عمر بن عبدالعزیز و خاندان علی علیهمالسلام
- بازگشت فدک به فرزندان فاطمه علیهاالسلام
- ناخشنودی بنیامیّه از روش عمر بن عبدالعزیز
- برانداختن رسم دشنام به علی علیهالسلام
- عمر بن عبدالعزیز در نظر ائمه علیهمالسلام
- عمر بن عبدالعزیز در نظر شیعیان عصر وی
- یزید بن عبدالملک
- هشام بن عبدالملک
- عداوت هشام بن عبدالملک با امام باقر علیهالسلام
- ریشههای عداوت
- سختترین دوران بر امام باقر علیهالسلام
- شیعه در تنگنای خلافت هشام
- شهادت زید بن علی بن الحسین علیهالسلام
- شهادت امام باقر علیهالسلام با توطئه هشام
- امام باقر علیهالسلام و قیام زید بن علی علیهالسلام
- فلسفه نهی از قیام زید
- فصل 4 : زندگی اجتماعی امام باقر علیهالسلام
- اشاره
- کار و تلاش در اوج زهد و تقوا
- حضور سازنده و مؤثّر در جامعه
- مرجعیّت و پاسخگویی به پرسشهای مردم
- رسیدگی به محرومان
- سخاوت و مروّت نسبت به دوستان
- شکیبایی و بردباری در روابط اجتماعی
- صمیمیّت و محبّت با دوستان
- محبّت و عاطفه نسبت به خانواده
- احترام به حقوق اجتماعی مؤمنان
- اهتمام به حقوق مالی مردم
- رعایت حقوق و نیازهای روحی همسران
- تحمیل نکردن ایدههای خویش بر همسران
- رعایت جمال و زیّ شرافتمندانه
- امام باقر علیهالسلام در محراب عبادت و نیایش
- قلبی، هماره مشغول به یاد خدا
- دعاها و نیایشها
- نیایشی دیگر
- نیایشی دیگر
- فصل 5 : حکمتها و درسهایی از امام باقر علیهالسلام
- اشاره
- ارزش والای عقل
- جایگاه بلند دانش
- تحصیل دانش، عبادت و جهادی بزرگ
- علم، سلاحی کارآمد
- اهمیّت تعلیم و تعلّم
- ممنوعیت سوء استفاده از دانش
- آثار نیک و بد تعلیم، متوجّه معلّمان
- لزوم دقّت در گزینش معلّم
- لزوم دقّت در انتخاب دانشجو
- شناخت، ملاک ارزش عمل
- شناخت، معیار منزلت انسان
- شناخت عمیق دین، اوج کمال و تعالی
- شناخت خداوند و صفات او
- شناخت رهبران الهی
- رابطه امامشناسی و خداشناسی
- امام، نور هدایت
- امام، خزانهدار علم الهی
- امام عالم به ظاهر و باطن قرآن
- رابطه علم امام با لزوم اطاعت از او
- امام، دارای علم پیامبر صلیاللهعلیهوآله و نه مقام نبوّت
- امام معصوم، دارای ولایت بر امّت
- دستیابی به ولایت امامان تنها در پرتو عمل
- اهل گناه، محروم از ولایت امامان علیهمالسلام
- انکار ولایت، عامل ضلالت
- شناخت و عقیده، مستلزم عمل
- ارزش علم، در کنار عمل
- عمل، راه تقرّب به خداوند
- عمل، راهگشای دانش فزونتر
- عمل، نیازمند استمرار و مداومت
- عمل، شرط ایمان و نشانه آن
- آگاهان، دارای مسؤولیت فزونتر
- آگاهان بی عمل، گرگهای جامعه
- عالمان درباری، دور از رحمت الهی
- رابطه انسان با خدا
- اطاعت و بندگی
- انجام واجبات، بالاترین اطاعت
- پایداری در مسیر بندگی
- مقاومت در برابر گناه
- برترین عبادت
- مؤمن، هماره به یاد خدا
- یاد خدا، همیشه و در همه جا
- آثار یاد و ذکر خداوند
- لزوم شکر به درگاه خداوند
- خوش گمانی به پروردگار
- امیدواری به غفران الهی
- پرهیز از امید کاذب
- تعادل میان بیم و امید
- نیایش و راز و نیاز
- اصرار در دعا
- گریه و تضرّع به درگاه خدا
- انگیزه دعا و تضرّع
- دعا وتسلیم در برابر خدا
- راه تقرّب به پروردگار
- مسؤولیت انسان درباره خویش
- خودشناسی (معرفت نفس)
- آثار خودشناسی
- قلب و حالات آن
- قلب و انواع آن
- قساوت قلب
- عامل رقّت قلب
- اهمیّت سلامت قلب
- ارزشها و کرامتهای اخلاقی
- حسن خلق
- فرو خوردن خشم
- پیامدهای ناگوار خشم
- راه غلبه بر خشم
- پرهیز از حسد
- اجتناب از تکبّر و فخر
- قناعت و دوری از طمع
- زندگی در حدّ کفاف
- کنترل زبان و گفتار
- نهی از کسالت وبی حوصلگی
- نکوهش نفاق و دو چهرگی
- نشانههای مؤمن واقعی
- دینداری در غم و شادی
- اقتصاد و حسابگری در معیشت
- پیشتازی در میدان ارزشها
- رابطه انسان با مردم و جامعه
- وابستگی فرد به جامعه
- مؤمنان، اعضای یک پیکر
- مؤمنان، برادران واقعی
- مسؤولیّت در برابر جامعه
- برادری، مستلزم حمایت اقتصادی
- جامعه ایدهآل
- حقوق اجتماعی مؤمنان بر یکدیگر
- صداقت و ادای امانت
- امر به معروف و نهی از منکر
- عفو و گذشت، رمز زندگی با مردم
- شیوه دوستیابی
- جاذبه و دافعه
- رفق و مدارا با مردم
- تحکیم دوستی با مؤمنان
- حفظ و تقویت روابط خویشاوندی
- حرمت حریم خانواده
- عالی ترین نمودِ مودّت اجتماعی
- محبّت ها و دوستی های ارزشمند
- معاشرتهای ممنوع و زیانبار
- روش برخورد با طیفهای مختلف
- اختلافهای اجتماعی، نتیجه گناه
- کتابنامه
امام باقر علیه السلام : جلوه امامت در افق دانش
مشخصات کتاب
سرشناسه : ترابی، احمد، - 1336
عنوان و نام پدیدآور : امام باقر علیه السلام: جلوه امامت در افق دانش/ تحقیق از گروه تاریخ اسلام؛ نگارش احمد ترابی
مشخصات نشر : مشهد: آستان قدس رضوی، بنیاد پژوهشهای اسلامی، 1373.
مشخصات ظاهری : ص 320
شابک : 3800ریال ؛ 3800ریال
وضعیت فهرست نویسی : فهرستنویسی قبلی
یادداشت : چاپ دوم: 1375؛ بها: 5500 ریال
یادداشت : کتابنامه به صورت زیرنویس
موضوع : محمدبن علی(ع)، امام پنجم، 114 - 57ق. -- سرگذشتنامه
شناسه افزوده : آستان قدس رضوی. بنیاد پژوهشهای اسلامی
رده بندی کنگره : BP44/ت 4الف 8
رده بندی دیویی : 297/9552
شماره کتابشناسی ملی : م 74-1832
ص: 1